DAVID BLANCHON: ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Μεταξύ συγκρούσεων και συνεργασίας

Μετάφραση: Μαρία Παπαηλιάδη

Πολλοί θεωρούν τους υδάτινους πόρους εξίσου σημαντικούς με το πετρέλαιο, καθώς η έλλειψή τους θα μπορούσε αντίστοιχα να οδηγήσει σε μια ολέθρια «κρίση νερού», σε τοπικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, ενώ διατυπώνονται προβλέψεις ότι η κρίση αυτή ενδέχεται να πυροδοτήσει ακόμα και πολεμικές συρράξεις. Ωστόσο, ο ρόλος του νερού στις συγκρούσεις δεν έχει διερευνηθεί ακόμη επαρκώς. Αν λάβουμε ως δεδομένο ότι το νερό προκαλεί τριβές στις σχέσεις μεταξύ των κρατών, σπανίως αποτελεί τη βασική αιτία μιας σύρραξης· μπορεί όμως να αποτελέσει γόνιμο έδαφος για συνεργασία, εάν υπάρχουν ειρηνικές προθέσεις. Η γεωπολιτική του νερού δεν εξαντλείται στις «κρίσεις νερού» που οφείλονται σε φυσική λειψυδρία, αλλά ασχολείται και με τις ανεπαρκείς πολιτικές διαχείρισης του νερού και με την αδυναμία κατοχύρωσης υδατικής ασφάλειας, προβλήματα τα οποία εντείνονται από την κλιματική κρίση. Παρ' όλα αυτά, λύσεις υπάρχουν για μια «νέα κουλτούρα του νερού»· απομένει τώρα να εφαρμοστούν.Μέσα από την ανάλυση συγκεκριμένων περιπτώσεων, ο Νταβίντ Μπλανσόν παρουσιάζει τις τρεις μεγάλες προκλήσεις στη διαχείριση του νερού στον 21ο αιώνα: προστασία των οικοσυστημάτων, παροχή πόσιμου νερού σε όλους και επαρκής υδροδότηση για τη γεωργία. Το νερό παίζει βασικό ρόλο στην κάλυψη των θεμελιωδών αναγκών του ανθρώπου, και γι' αυτό αποτελεί, όπως το κλίμα, ένα παγκόσμιο διακύβευμα.

(σημείωμα της έκδοσης)

Εκδόσεις ΑντιΣχολείο: ΝΕΡΟ ΥΠΟ ΠΙΕΣΗ

Η τεχνολογία της εμπορευματοποίησης στηρίζεται στην επιστήμη της κατασκευής αναγκών και επιθυμιών. Κι αυτή, με τη σειρά της, περιστρέφεται γύρω από την δημιουργία ελλείψεων. Υπάρχει μια αντίθεση στις λέξεις "δημιουργία ελλείψεων" που αν την σκεφτεί κανείς συμπεραίνει (και σωστά) ότι είναι εκτρωματική. Αλλά τέτοια ακριβώς είναι η αλήθεια του καπιταλισμού. Χωρίς την δημιουργία και τον έλεγχο της σπανιότητας, κάθε εμπορευματοποίηση θα έχανε τη νομιμοποιητική της θεμελίωση. Και η κατασκευή της σπανιότητας δεν είναι απλή. Περιλαμβάνει τον χειρισμό πλήθους παραμέτρων των ανθρώπινων συμπεριφορών και των κοινωνικών σχέσεων. Μιλώντας για το νερό, η σπανιότητά του, για εκατοντάδες αιώνες, ήταν συνάρτηση φαινομένων ανεξέλεγκτων από την κοινωνική θέληση και τον ανθρώπινο σχεδιασμό. Με πίστη σε θεούς ή χωρίς αυτήν, το κλίμα σε κάθε τοπική του έκφανση ήταν ο αποφασιστικός παράγοντας για την έλλειψη ή την περίσσεια νερού. Όποια κοινωνική τεχνογνωσία αναπτύχθηκε ποτέ σχετικά με την εκμετάλλευση του νερού (και έχουν αναπτυχθεί πολλές τέτοιες, αξιοθαύμαστες ακόμα και σήμερα), αφορούσε την εξωτερική σχέση των κοινωνιών με τον κύκλο του νερού. Οι εποχές της λειψυδρίας όπως και εκείνες των πλημμυρών (σε όσες ζώνες του πλανήτη υπήρχαν τέτοιες διακυμάνσεις στις βροχές), ήταν εξίσου καταστροφικές και άρα θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται. Αλλά κανείς δεν μπορούσε να επέμβει στον κύκλο του κλίματος και του νερού. Παρεκτός, ίσως, με προσευχές. (...)

(Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Vandana Shiva: ΠΟΛΕΜΟΙ για το ΝΕΡΟ

Στο βιβλίο "ΠΟΛΕΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ: Ιδιωτικοποίηση, Ρύπανση και Κέρδος" η Vandana Shiva αξιοποιεί την ευρεία της γνώση της επιστήμης και της κοινωνίας για να κάνει ανάλυση της ιστορικής διάβρωσης των κοινοτικών δικαιωμάτων στο νερό. Μελετώντας το παγκόσμιο εμπόριο νερού, τη φραγματοποίηση, τη διάνοιξη ορυχείων και τις ιχθυοκαλλιέργειες, η συγγραφέας μας παρουσιάζει τη βαθμιαία καταστροφή του πλανήτη και την αποστέρηση των φτωχών παγκοσμίως του δικαιώματος στο νερό. Προειδοποιεί ότι η ιδιωτικοποίηση του νερού απειλεί ζωές και πολιτισμούς παγκοσμίως. 

Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει εισαγωγή του Νίκου Χρυσόγελου και επίμετρο για τα κινήματα υπεράσπισης των ποταμών από τον Γιάννη Παπαδημητρίου. 

(από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)